Tα όργανα και οι ιστοί του ανθρωπίνου σώματος αποτελούνται από μικρές υπομονάδες που ονομάζονται κύτταρα. Ο καρκίνος είναι μια διαταραχή-ασθένεια αυτών των κυττάρων.
Παρόλο που τα κύτταρα του από κάθε μέρος του σώματος μπορεί να διαφέρουν και να λειτουργούν διαφορετικά, τα πιο πολλά επιδιορθώνουν και αναπαράγουν τον εαυτό τους με τον ίδιο τρόπο. Υπό φυσιολογικές συνθήκες τα κύτταρα διαιρούνται με οργανωμένο και ελεγχόμενο τρόπο. Ωστόσο για κάποιο λόγο όταν η διαδικασία αυτή βγαίνει εκτός ελέγχου , τα κύτταρα συνεχίζουν να διαιρούνται και σχηματίζεται ένα μόρφωμα μαστού. Τα μορφώματα μαστού συνήθως σχηματίζονται από υπερανάπτυξη των κυττάρων που επικαλύπτουν τους πόρους του μαζικού παρεγχύματος. Αυτά μπορεί να είναι είτε καλοήθη είτε κακοήθη.
Σε μια καλοήθη νεοπλασία τα κύτταρα αναπτύσσονται ανώμαλα και σχηματίζουν ένα μόρφωμα , αλλά δεν επεκτείνονται σε άλλα τμήματα του σώματος και δεν είναι καρκίνος. Ο πιο συχνός τύπος καλοήθους νεοπλασίας λέγεται ινοαδένωμα. Σε πολλές περιπτώσεις αυξημένου μεγέθους αυτών μπορεί να χρειάζεται η χειρουργική αφαίρεση αυτών για επιβεβαίωση της διάγνωσης. Καμία άλλη πρόσθετη θεραπεία δεν απαιτείται.
Σε περίπτωση κακοήθους νεοπλασίας, τα καρκινικά κύτταρα έχουν την δυνατότητα να εξαπλώνονται στο μαζικό παρέγχυμα αν αφεθούν χωρίς θεραπεία. Για παράδειγμα αν ο κακοήθης όγκος στον μαστό δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να εξαπλωθεί στον μυ κάτω από το μαζικό παρέγχυμα, είτε στο δέρμα που καλύπτει το μαστό. Σε κάποιες περιπτώσεις τα καρκινικά κύτταρα μεταναστεύουν από την πρωτοπαθή εστία και εξαπλώνονται σε άλλα όργανα στο σώμα. Η μετακίνηση τους μπορεί να γίνει είτε αιματογενώς είτε λεμφογενώς. Όταν αυτά τα κύτταρα προσεγγίσουν μια νέα περιοχή μπορεί να αρχίσουν να διαιρούνται και να σχηματίσουν μια νέα κακοήθη εστία. Αυτή τότε ονομάζεται δευτεροπαθής ή μεταστατική εστία.
Ο καρκίνος του μαστού αναπτύσσεται όταν τα κύτταρα μέσα στους πόρους και τα λόβια του μαζικού παρεγχύματος γίνονται καρκινικά. Αν το πρόβλημα αντιμετωπιστεί σε πρώιμο στάδιο τότε ο καρκίνος του μαστού μπορεί να θεραπευτεί. Αν ο καρκίνος μεταναστεύσει σε άλλα όργανα συνήθως δεν μπορεί να θεραπευτεί πλήρως, αλλά μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.
Τι προκαλεί τον καρκίνο του μαστού;
Αιτίες και παράγοντες κινδύνου.
Δεν ξέρουμε τι προκαλεί τον καρκίνο του μαστού. Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητές σας να νοσήσετε.
Ηλικία. Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού αυξάνεται με την ηλικία. Αν είχατε καρκίνο ή άλλες παθήσεις του μαστού πριν.
Ορμονικοί παράγοντες : Η έκθεση σε οιστρογόνα και προγεστερόνη για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού σας.
Ο τρόπος ζωής: Όσοι πίνουν περισσότερο από δύο μονάδες αλκοόλ την ημέρα εδώ και πολλά χρόνια, το υπερβολικό βάρος και το κάπνισμα σε μεγάλο βαθμό.
Οικογενειακό ιστορικό : Μόνο το 5-10% των καρκίνων του μαστού πιστεύεται ότι προκαλείται από ένα κληρονομούμενο γονίδιο καρκίνου του μαστού. Συζητήστε με το γιατρό σας αν είστε ανησυχείτε για το οικογενειακό ιστορικό. Ο καρκίνος του μαστού δεν είναι μεταδοτική ασθένεια και δεν μπορεί να μεταδοθεί σε άλλους ανθρώπους.
Συμπτώματα
Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Ένα ψηλαφητό ογκίδιο του μαστού
- Αλλαγή στο μέγεθος ή το σχήμα του μαστού
- Εισολκή του δέρματος ή πάχυνση των ιστών του μαστού
- Εισολκή θηλής
- Εξάνθημα στη θηλή
- Έκκριμα από τη θηλή οίδημα ή ένα μόρφωμα στη μασχάλη
Στην κλινική του μαστού
Στην κλινική θα δείτε έναν ειδικό χειρουργό μαστού σας. Θα σας ρωτήσει αν είχατε τυχόν προβλήματα στον μαστό σας πριν και για το πιθανό οικογενειακό ιστορικό καρκίνου. Ο ειδικός θα εξετάσει τους μαστούς σας και τις μασχαλιαίες χώρες. θα σας εξηγήσουν ποιο είδος ελέγχους χρειάζεστε. Η μαστογραφία είναι μια εφαρμογή χαμηλής δόσης ακτίνων Χ στο στήθος σας. Ο ακτινολόγος σας τοποθετεί έτσι ώστε το στήθος σας ώστε πιέζεται ελαφρά από ένα πλαστικό πίεστρο.
Αυτό κρατά το στήθος ακίνητο ώστε να ληφθεί μια σαφής εικόνα. Μπορεί να είναι δυσάρεστο και λίγο επίπονο, αλλά δεν διαρκεί πολύ. Έχετε δύο μαστογραφίες σε κάθε μαστό. Οι μαστογραφίες γίνονται συνήθως μόνο για τις γυναίκες άνω των 40 ετών, ωστόσο η πρώτη μαστογραφία μπορεί να πραγματοποιηθεί από την ηλικία των 35 ετών.
Το υπερηχογράφημα του μαστού σας χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να δημιουργήσει μια εικόνα του μαστού σας. Θα σας ζητηθεί αφαιρέσετε το στηθόδεσμό σας, και να ξαπλώσετε σε ένα καναπέ με το χέρι πάνω από το κεφάλι. Ο γιατρός που κάνει τη σάρωση βάζει ένα τζελ στο μαστό σας και πραγματοποιεί κινήσεις με μια μικρή συσκευή χειρός γύρω από τον μαστό σας. Μια εικόνα του εσωτερικού του μαστού εμφανίζεται στην μια οθόνη. Χρειάζονται μόνο λίγα λεπτά και δεν υπάρχει καθόλου επιβάρυνση στο οργανισμό. Είναι ιδανική εξέταση για γυναίκες κάτω των 40.
Η κυτταρολογική εξέταση με λεπτή βελόνη (FNA) είναι ένα απλό τεστ που γίνεται στο ακτινολογικό τμήμα ή στην κλινική μαστού. Ο γιατρός την πραγματοποιεί είτε κλινικά είτε με καθοδήγηση μέσω υπερήχων για να βεβαιωθεί ότι τα κύτταρα που λαμβάνονται είναι από από την σωστή περιοχή. Χρησιμοποιώντας μια λεπτή βελόνα, ο γιατρός σας πάρει μερικά κύτταρα από την περιοχή του μορφώματος σε μία σύριγγα. Το δείγμα αποστέλλεται στο εργαστήριο για να ελέγξει αν τυχόν ανευρίσκονται καρκινικά κύτταρα. Μπορεί να νιώσετε άβολα όταν γίνει είσοδος της βελόνας, αλλά είναι συνήθως το αίσθημα παρέρχεται γρήγορα. Μπορεί να αισθανθείτε πόνο για μερικές μέρες μετά λαμβάνοντας όμως κάποια ήπια παυσίπονα το συγκεκριμένο αίσθημα θα παρέλθει.
Υπερηχογράφημα και FNA των λεμφαδένων
Υπάρχει επίσης περίπτωση να κάνετε επίσης ένα υπερηχογράφημα που απεικονίζει τους λεμφαδένες στη μασχάλη. Εάν οποιοδήποτε από τους λεμφαδένες είναι διογκωμένοι ή έχουν ύποπτη υπερηχοτομογραφική εικόνα στον υπέρηχο μαστού, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μια FNA.
Βιοψία
Αυτό είναι όταν ένα μικρό κομμάτι ιστού που αφαιρείται από μια ύποπτη περιοχή και αποστέλλεται για παθολογοανατομική εξέταση στο μικροσκόπιο. Υπάρχουν διάφορα είδη βιοψίας. Ο χειρουργός σας ή ο νοσηλευτής του τμήματος μαστού μπορεί να εξηγήσει τι τύπου βιοψία θα κάνετε. Μετά από μια βιοψία το στήθος σας μπορεί να είναι μελανιασμένο και να αισθάνεστε πόνο για λίγες μέρες. Μπορείτε να λάβετε παυσίπονα μέχρι να σας ανακουφίσει.
Περαιτέρω εξετάσεις
Εάν ο καρκίνος του μαστού έχει επιβεβαιωθεί τότε μπορεί να κάνετε κάποιες άλλες εξετάσεις για να προετοιμαστεί μια χειρουργική επέμβαση. Οι δοκιμές αυτές περιλαμβάνουν:
• Εξετάσεις αίματος
• Ακτινογραφία θώρακα
• μαγνητική τομογραφία
• Η αξονική τομογραφία
Τύποι καρκίνου του μαστού
Ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του μαστού είναι ο πορογενής διηθητικός καρκίνος του μαστού. Υπάρχουν διάφορες άλλες μορφές καρκίνου του μαστού, αλλά αντιμετωπίζονται με παρόμοιους τρόπους. Η σταδιοποίηση και η βαθμολόγηση του καρκίνου του μαστού. Η γνώση του σταδίου και του βαθμού διαφοροποίησηςτου καρκίνου βοηθά τους γιατρούς να αποφασίσουν την σωστή θεραπεία.
Βαθμός διαφοροποίησης του καρκίνου του μαστού
Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να χωριστεί σε τέσσερα στάδια:
• Στάδιο 1: ο καρκίνος είναι μικρός και βρίσκεται μόνο στον μαστό
• Στάδιο 2 ή 3: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε περιοχές γύρω από το μαστό.
• Στάδιο 4: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος.
Η κατάταξη δείχνει πώς τα καρκινικά κύτταρα φαίνονται κάτω από το μικροσκόπιο σε σύγκριση με τα κανονικά κύτταρα του μαστού.
• Βαθμός διαφοροποίησης 1 (χαμηλού βαθμού) – Τα καρκινικά κύτταρα μοιάζουν με τα φυσιολογικά κύτταρα και αναπτύσσονται πολύ αργά.
• Βαθμός 2 (μετρίου βαθμού) – Τα καρκινικά κύτταρα φαίνονται πιο ανώμαλα και παρουσιάζουν ελαφρώς ταχύτερη ανάπτυξη.
• Βαθμός 3 (υψηλής διαφοροποίησης) – Τα καρκινικά κύτταρα είναι πολύ διαφορετικά από τα φυσιολογικά κύτταρα και έχουν την τάση να αναπτύσσονται γρήγορα.
Υποδοχείς ορμονών
Ορμόνες υπάρχουν φυσικά στο σώμα. Μερικά κύτταρα καρκίνου του μαστού έχουν υποδοχείς που επιτρέπουν τις ορμόνες οιστρογόνων και της προγεστερόνης να συνδεθούν με το καρκινικό κύτταρο. Εάν υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός των υποδοχέων οιστρογόνου είναι γνωστός ως θετικός υποδοχέας οιστρογόνου ή ER θετικός καρκίνος του μαστού. Αν όχι, αυτό είναι γνωστός ως καρκίνος του μαστού αρνητικός στους υποδοχείς οιστρογόνων. Πολλοί ER θετικοί καρκίνοι του μαστού ανταποκρίνονται καλά σε ορμονικές θεραπείες.
Υποδοχείς πρωτεΐνης
Μερικοί καρκίνοι του μαστού έχουν θετικούς υποδοχείς για την πρωτεΐνη HER2. Οι καρκίνοι που έχουν υψηλά επίπεδα αυτών των υποδοχέων που ονομάζονται HER2 θετικοί καρκίνοι του μαστού. Ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία με trastuzumab, το οποίο είναι κοινώς που ονομάζεται Herceptin®.
Θεραπεία
Η απόφαση σχετικά με την καλύτερη θεραπεία δεν είναι πάντα εύκολη. Ο γιατρός σας θα πρέπει να αξιολογήσει πολλές παραμέτρους. Οι πιο σημαντικές από αυτές είναι:
• Η γενική κατάσταση της υγείας σας
• Το στάδιο και ο βαθμός του καρκίνου
• Τα πιθανά οφέλη της θεραπείας
• Οι πιθανές παρενέργειες της θεραπείας
• Τις απόψεις σας για τις πιθανές παρενέργειες.
Είναι σημαντικό να μιλήσετε για οποιαδήποτε θεραπεία με το γιατρό σας, έτσι ώστε να κατανοήσετε τι σημαίνει. Είναι μια καλή ιδέα να πάρετε μαζί σας κάποιον που μπορεί να μιλήσει την γλώσσα σας. Η κύρια θεραπεία για τον καρκίνο του μαστού είναι η χειρουργική επέμβαση. Άλλες θεραπείες είναι επίσης συχνά μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο του καρκίνου είναι οι εξής: ακτινοθεραπεία, ορμονική θεραπεία.
Χειρουργική
Η χειρουργική επέμβαση είναι συχνή χρησιμοποιείται για την αφαίρεση του καρκίνου και μιας περιοχής των υγιών κυττάρων γύρω από αυτόν (υγιές όριο). Μερικές φορές μπορεί να χρειαστεί να αφαιρεθεί το σύνολο του μαζικού παρεγχύματος (μαστεκτομή) και μερικές φορές ένα τμήμα του μαστού (ογκεκτομή ή ευρεία τοπική εκτομή). Εάν μπορεί να πραγματοποιηθεί ογκεκτομή, συνήθως θα πρέπει να υποβληθείτε σε ακτινοθεραπεία στην εναπομείναντα μαστό μετά. Μπορεί επίσης να χρειαστεί να υποβληθείτε σε ακτινοθεραπεία μετά από μαστεκτομή. Η έρευνα έχει δείξει ότι σε πρώιμο καρκίνο του μαστού η αφαίρεση του όγκου ακολουθούμενη από ακτινοθεραπεία είναι τόσο αποτελεσματική στη θεραπεία του καρκίνου όπως στη περίπτωση που επιλεγεί η μαστεκτομή. Μπορεί να σας ζητηθεί να επιλέξετε την αγωγή που σας ταιριάζει καλύτερα.
Οι διάφορες θεραπείες έχουν διαφορετικά πλεονεκτήματα και παρενέργειες, έτσι αυτό μπορεί να είναι μια δύσκολη απόφαση θα έχετε να κάνετε. Μπορείτε να μιλήσετε για τις δύο επιλογές σας με τον γιατρό σας ή τη νοσηλεύτρια με εξειδίκευση στις παθήσεις του μαστού. Είναι συχνά δυνατό για τις γυναίκες που υποβάλλονται σε μαστεκτομή να γίνει και αποκατάσταση του μαστού τους σε ένα ή σε δύο χρόνους. Αυτό μπορεί να γίνει ταυτόχρονα με τη μαστεκτομή. Μπορεί επίσης να γίνει σε ένα διάστημα μηνών ή χρόνων μετά την επέμβαση. Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για την αποκατάσταση του μαστού και ο χειρουργός σας μπορεί να συζητήσει τις επιλογές που μπορεί να είναι κατάλληλες για εσάς. Μετά από μια μαστεκτομή, θα λάβετε ένα τεχνητό μαστό, τον οποίο μπορείτε να βάλετε μέσα σε ένα ειδικού τύπου στηθόδεσμο που θα σας χορηγηθεί.
Έλεγχος των λεμφαδένων
Ως μέρος της σταδιοποίησης για τον για τον καρκίνο του μαστού, ο χειρουργός συνήθως αφαιρεί μερικούς (τεχνική λεμφαδένα φρουρού) ή όλους τους λεμφαδένες της μασχαλιαίας χώρας, οι οποίοι λαμβάνονται στην σύστοιχη πλευρά του καρκίνου στην μασχαλιαία χώρα σας. Οι λεμφαδένες ελέγχονται κατόπιν στο μικροσκόπιο ώστε να διερευνηθεί αν υπάρχει καρκίνος σε αυτούς. Δίνουν επίσης περισσότερες πληροφορίες για το στάδιο της νόσου. Αυτό βοηθά το γιατρό να αποφασίσει εάν χρειάζονται περαιτέρω ενέργειες για να μειωθεί ο κίνδυνος επανεμφάνισης του καρκίνου. Εάν οποιοδήποτε από τους λεμφαδένες περιέχουν καρκινικά κύτταρα, μπορεί να χρειαστεί μια επέμβαση για την αφαίρεση όλων των λεμφαδένων της μασχαλιαίας χώρας. Μερικές γυναίκες μπορεί να λάβουν ακτινοθεραπεία στους λεμφαδένες. Υπάρχει ένας αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης οιδήματος του βραχίονα που ονομάζεται λεμφοίδημα όταν απομακρύνονται όλοι οι λεμφαδένες. Ο γιατρός μπορεί να σας μιλήσει για αυτές τις τεχνικές με περισσότερες λεπτομέρειες.
Ακτινοθεραπεία
Η ακτινοθεραπεία αντιμετωπίζει τον καρκίνο του μαστού με την αποστολή ακτίνας υψηλής ενέργειας από το εξωτερικό του σώματος για να καταστρέψει τα καρκινικά κύτταρα, ενώ κάνει όσο το δυνατόν λιγότερη ζημία στα φυσιολογικά κύτταρα. Η ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται συχνά μετά από χειρουργική επέμβαση για καρκίνο του μαστού. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί πριν, ή αντί για, τη χειρουργική επέμβαση. Εάν μέρος του μαστού έχει αφαιρεθεί (ογκεκτομή), η ακτινοθεραπεία δίνεται συνήθως στο εναπομείναν ιστό του μαστού για να μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής του καρκίνου.
Μετά από μια μαστεκτομή, μπορεί να σας δοθεί ακτινοθεραπεία στο θωρακικό τοίχωμα, αν ο γιατρός σας πιστεύει υπάρχει ο κίνδυνος ότι καρκινικά κύτταρα έχουν μείνει πίσω. Αν έχουν αφαιρεθεί λίγοι λεμφαδένες και βρέθηκε καρκίνος σε αυτούς, ή σε περίπτωση που δεν έχουν αφαιρεθεί λεμφαδένες η μασχαλιαία χώρα μπορεί να λάβει ακτινοβολία. Αν όλοι οι λεμφαδένες έχουν αφαιρεθεί στην μασχαλιαία χώρα η ακτινοθεραπεία στην μασχάλη δεν είναι συνήθως απαραίτητη. Η εξωτερική ακτινοθεραπεία δεν προκαλεί εκπομπή ραδιενέργειας και είναι ασφαλές για εσάς να είστε μαζί με τους άλλους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, μετά τη θεραπεία σας.
Χημειοθεραπεία
Η χημειοθεραπεία είναι μια θεραπεία που χρησιμοποιεί αντί-καρκινικά (κυτταροτοξικά) φάρμακα για την καταστροφή των καρκινικών κύτταρων. Τα φάρμακα δίνονται συνήθως με ένεση σε φλέβα ή λαμβάνονται ως ένα δισκίο. Αυτά μεταφέρονται στο αίμα και μπορεί να φθάσουν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος. Μπορεί να σας χορηγηθούν για να συρρικνωθεί ένα μεγάλο μέγεθος καρκίνου πριν τη χειρουργική επέμβαση. Αν υπάρχει καλή ανταπόκριση στην θεραπεία, μπορεί να αφαιρεθεί μόνο ένα τμήμα του μαζικού παρεγχύματος. Η χημειοθεραπεία δίνεται συχνά μετά από χειρουργική επέμβαση για τη μείωση του κινδύνου υποτροπής καρκίνου του μαστού.
