Σε κάθε ασθενή με υποψία καρκίνου του μαστού πρέπει να λαμβάνεται λεπτομερές ιστορικό, να γίνεται η κατάλληλη κλινική εξέταση και η διαγνωστική προσπέλαση να συνεχίζεται με απεικονιστικές μεθόδους (μαστογραφία, υπερηχογράφημα, μαγνητική μαστών (όπου απαιτείται), εργαστηριακό έλεγχο (λευκά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια, ηπατική βιοχημεία) για να ολοκληρωθεί με βιοψία για ιστολογική ταυτοποίηση και έλεγχο των ορμονικών υποδοχέων και του HER2.
Ο καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανίζεται με ψηλαφητή μάζα που γίνεται αντιληπτή κατά την κλινική εξέταση ή σαν μη ψηλαφητή αλλά απεικονιστική αλλοίωση (π.χ. μικροαποτιτανώσεις, διαταραχή αρχιτεκτονικής, οζίδιο, ακτινωτή ουλή κ.α.) (Εικόνα 1). Στις ψηλαφητές και στις μη ψηλαφητές αλλοιώσεις του μαστού εφαρμόζονται διαφορετικοί αλγόριθμοι αντιμετώπισης (Σχήμα 1).
Εικόνα 1. Μαστογραφική απεικόνιση διηθητικού καρκίνου του μαστού
Θεραπευτικές επιλογές στον διηθητικό καρκίνο του μαστού
Στη θεραπευτική φαρέτρα του ιατρού απέναντι στον καρκίνο του μαστού υπάρχει η χειρουργική εκτομή και η ακτινοθεραπεία που στοχεύουν τον τοπικό έλεγχο της νόσου και η χημειοθεραπεία, η ορμονοθεραπεία και μια σειρά από σύγχρονες στοχευμένες θεραπείες που στοχεύουν τη νόσο συστηματικά.
Όσον αφορά τις χειρουργικές επιλογές απέναντι στον καρκίνο του μαστού, η μαστεκτομή σε συνδυασμό με μασχαλιαίο λεμφαδενικό καθαρισμό έχει εφάμιλλα αποτελέσματα με επεμβάσεις διατήρησης του μαστού όπως η ογκεκτομή με μασχαλιαίο λεμφαδενικό καθαρισμό όταν η τελευταία συνδυάζεται με ακτινοβόληση του μαστού. Οι επεμβάσεις διατήρησης του μαστού πάντως αντενδείκνυται σε όλες τις περιπτώσεις που δεν μπορεί υπάρχει αντένδειξη για χορήγηση ακτινοβολίας (Πίνακας 1).
Αντενδείξεις επεμβάσεων διατήρησης του μαστού που απαιτούν συμπληρωματική ακτινοθεραπεία (από National Comprehensive Cancer Network Clinical Practice Guidelines in Oncology: Breast Cancer, vol.1, 2009.)
Απόλυτες
Α. Προηγούμενη ακτινοβόληση του μαστού ή του θωρακικού τοιχώματος
Β. Εγκυμοσύνη
Γ. Διάχυτες ύποπτες για κακοήθεια μικροαποτιτανώσεις
Δ. Εκτεταμένη νόσος που δεν μπορεί να αφαιρεθεί με ασφαλή όρια και ταυτόχρονα να επιτευχθεί καλό κοσμητικό αποτέλεσμα
Ε. Θετικά χειρουργικά όρια
Σχετικές
Α. Ενεργό αυτοάνοσο νόσημα με συμμετοχή του δέρματος (π.χ. σκληρόδερμα, συστηματικός ερυθηματώδης λύκος)
Β. Όγκοι άνω των 5cm
Γ. Εστιακά θετικά χειρουργικά όρια
Δ. Γυναίκες κάτω των 35 ετών ή προεμμηνοπαυσιακές με γνωστή μεταλλαγή στα BRCA1/BRCA2:
i. που έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης ομόπλευρου ή ετερόπλευρου καρκίνου
ii. που πρέπει να αξιολογούνται για πιθανή αμφοτερόπλευρη μαστεκτομή για μείωση του κινδύνου
Οι ασθενείς που κατά την παθολογοανατομική εξέταση του χειρουργικού παρασκευάσματος αποδεικνύεται ότι έχουν θετικά χειρουργικά όρια πρέπει να υποβάλλονται σε επανεπέμβαση λήψης επιπλέον ιστού ώστε να αποκτήσουν ασφαλή όρια και να περιορίσουν τον κίνδυνο της τοπικής υποτροπής. Εάν μετά από επανεπέμβαση τα όρια είναι και πάλι ανεπαρκή συνιστάται συνήθως μαστεκτομή.