Ο in situ καρκίνος του μαστού (DCIS) είναι μια μορφή καρκίνου η οποία διαγιγνώσκεται στο 20% των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού. Στο κείμενο που ακολουθεί θα μάθουμε τι είναι ο μη διηθητικός καρκίνος μαστού, ποιοι είναι οι ενδεχόμενοι παράγοντες για την υποτροπή του και ποια η θεραπεία του.
Τι Είναι Ο In Situ Πορογενής Καρκίνος (Ductal Carcinoma In Situ – DCIS)
Το πορογενές καρκίνωμα in situ αποτελεί νεοπλασματική ενδοπορική αλλοίωση η οποία χαρακτηρίζεται από αυξημένο αριθμό επιθηλιακών κυττάρων, που εμφανίζουν ήπια έως και έντονη κυτταρική ατυπία.
Τύποι DCIS
Με βάση κυρίως τον βαθμό της πυρηνικής ατυπίας και την παρουσία ενδοαυλικής νέκρωσης και λιγότερο τη μιτωτική δραστηριότητα και την παρουσία μικροασβεστώσεων, τo DCIS χωρίζεται σε 3 κατηγορίες:
- χαμηλού βαθμού (low grade)
- ενδιάμεσου βαθμού (intermediate grade)
- υψηλού βαθμού (high grade) πορογενές καρκίνωμα in situ (Εικόνα 1)
Το DCIS συχνά, αλλά όχι πάντοτε, εξελίσσεται σε διηθητικό καρκίνο του μαστού. Επειδή δεν μπορεί σήμερα να προσδιοριστεί ποιες περιπτώσεις θα γίνουν διηθητικές, όλα τα DCIS αντιμετωπίζονται ως εν δυνάμει διηθητικά. Επίσης, το DCIS είναι συχνά πολυεστιακό (όταν υπάρχουν 2 ή περισσότερες εστίες στο ίδιο τεταρτημόριο του μαστού) ή πολυκεντρικό (όταν οι επιπλέον εστίες εντοπίζονται σε διαφορετικό τεταρτημόριο). Εικόνα 1. Α) Χαμηλού βαθμού πορογενές καρκίνωμα in situ με ηθμοειδές πρότυπο ανάπτυξης (Η+Ε Χ200). Β) Ενδιάμεσου βαθμού πορογενές καρκίνωμα in situ με ηθμοειδές πρότυπο ανάπτυξης (Η+Ε Χ200). Γ) Υψηλού βαθμού πορογενές καρκίνωμα in situ με νέκρωση και μικροασβεστώσεις (Η+Ε Χ400).
Διάγνωση Του Μη Διηθητικού Καρκίνου Μαστού
Πρέπει να σημειωθεί, ότι τις τελευταίες δύο δεκαετίες, κυρίως λόγω της ευρείας διάδοσης και εφαρμογής του προσυμπτωματικού ελέγχου, η συχνότητα ανίχνευσης του DCIS παρουσίασε αλματώδη αύξηση και η θνησιμότητα από αυτό περιορίστηκε σημαντικά. H πιο συχνή κλινική εμφάνιση του DCIS είναι οι μικροαποτιτανώσεις που συσσωρεύονται στην περιοχή της βλάβης και, στο 90% των περιπτώσεων, είναι εμφανείς στη μαστογραφία (Εικόνα 2). Για τον λόγο αυτό η πλέον χρησιμοποιούμενη τεχνική βιοψίας αυτού είναι η στερεοτακτική υποβοηθούμενη από αναρρόφηση βιοψία (Mammotome). Παρόλα αυτά, το DCIS μπορεί να εμφανιστεί και ως ψηλαφητή μάζα, ή με παθολογική έκκριση από τη θηλή, νόσο Paget της θηλής ή και ως αλλοίωση στη μαγνητική μαστογραφία.
Θεραπεία Του DCIS
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του NCCN (National Comprehensive Cancer Network), oι θεραπευτικές επιλογές ασθενούς με DCIS είναι τρεις:
- η ογκεκτομή με συμπληρωματική ακτινοθεραπεία
- η ολική μαστεκτομή με ή χωρίς αποκατάσταση μαστού
- η απλή ογκεκτομή και παρακολούθηση
Δεν έχει αναδειχθεί διαφορά ως προς την επιβίωση των ασθενών οποιαδήποτε από τις 3 αρχικές θεραπευτικές παρεμβάσεις και αν επιλεγεί, αν και η 3η επιλογή πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε περιπτώσεις που θεωρούνται μειωμένου κινδύνου υποτροπής. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η νόσος είναι περιορισμένη και μπορεί να αφαιρεθεί σε υγιή όρια, οπότε μπορεί να γίνει επέμβαση διατήρησης του μαστού αντί για μαστεκτομή. Στις γυναίκες πάντως που υποβάλλονται σε μαστεκτομή πρέπει να δίνεται και η δυνατότητα αποκατάστασης του μαστού.
Υποτροπή Του DCIS
Σύμφωνα με μεγάλες αναδρομικές μελέτες μια σειρά από παράγοντες παίζουν ρόλο στην τοπική υποτροπή του DCIS (Πίνακας).
Πίνακας. Προβλεπτικοί παράγοντες υποτροπής του DCIS
Υψηλό πυρηνικό grade |
Μέγεθος άνω των 4cm |
Ύπαρξη ψηλαφητής μάζας |
Ύπαρξη νόσου Paget |
Ηλικία κάτω των 55 |
Όρια χειρουργικής εκτομής |
Η χορήγηση ακτινοβολίας σε DCIS που έχει εξαιρεθεί σε υγιή όρια ελαττώνει το ποσοστό της τοπικής υποτροπής μέχρι και 50%, χωρίς όμως να επιδρά στην επιβίωση των ασθενών. Σε χαμηλού πάντως και μέσου κινδύνου DCIS, η χειρουργική εκτομή χωρίς την επικουρική ακτινοθεραπεία αρκεί.
Επίσης, η μετεγχειρητική χορήγηση ταμοξιφένης σε ασθενείς με DCIS που υποβλήθηκαν σε ογκεκτομή και ακτινοθεραπεία μειώνει σημαντικά τα ποσοστά υποτροπής της νόσου. Συνεπώς, η ταμοξιφένη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του κινδύνου τοπικής υποτροπής σε γυναίκες με DCIS που υποβάλλονται σε ογκεκτομή και ακτινοθεραπεία ή μόνο ογκεκτομή, ιδιαίτερα αν οι οιστρογονικοί υποδοχείς είναι θετικοί.
Η περαιτέρω παρακολούθηση των ασθενών με DCIS περιλαμβάνει κλινική εξέταση ανά 6-12 μήνες για 5 έτη και μετά ανά 12 μήνες καθώς και μαστογραφία κάθε 12 μήνες.
Ο μαστολόγος Δρ. Ιωάννης Φλέσσας βρίσκεται στη διάθεσή σας, για να σας δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τον in situ – μη διηθητικό καρκίνο του μαστού (DCIS) και να λύσει κάθε απορία σας. Πραγματοποιήστε την επικοινωνία σας με τον Χειρουργό Μαστού και κλείστε το ραντεβού σας.